Korzystając z tej witryny, zgadzasz się na korzystanie z plików cookie. Możesz zmienić ustawienia dotyczące plików cookie w dowolnym momencie, a także dowiedzieć się więcej na ich temat
Akceptuj Czytaj więcej

Osiedle przy ulicy Królewskiej

PROJEKT:

Zbigniew Kupiec, Zbigniew Olszakowski, Tadeusz Futasiewicz

Datowanie:

1941–1943

District:

V – Krowodrza

Adres:

ul. Królewska

Kraków – stolicę Generalnego Gubernatorstwa – hitlerowcy chcieli wykreować na wzorcowe miasto niemieckie. Elementem tego programu był masowy napływ niemieckiej ludności urzędniczej. Z myślą o nowych mieszkańcach w latach 1941–1943 stworzono w okolicy ul. Królewskiej (niem. Reichstrasse) dzielnicę „nur für Deutsche” (tylko dla Niemców).

Wybudowano kilkadziesiąt budynków według projektów zespołu architektów kierowanego przez Zbigniewa Kupca. Program funkcjonalny domów jest zgodny z propagowaną w III Rzeszy doktryną architektoniczną Licht und Luft (światło i powietrze). Solidnie wybudowane domy o funkcjonalnie rozplanowanych, jasnych mieszkaniach wpisują się w warstwie stylistycznej w koncepcję Heimatstilu, czyli stylu „ojczyźnianego” czerpiącego z tradycyjnego budownictwa niemieckiego. Ich wernakularny charakter, mający podkreślać „praniemieckość” Krakowa, jest widoczny w zastosowaniu na szeroką skalę wapienia pińczowskiego oraz we wprowadzaniu wykuszy, przypór i podcieni.

Domy przy ul. Królewskiej 17–39, z wewnętrznymi dziedzińcami i zielenią, są przykładem trwania tradycji miast ogrodów. Kamienice o numerach 14–18 mają okna klatki schodowej nawiązujące do modernistycznych okien w typie termometru, zamknięte jednak łukiem i obramowane kamienną listwą. Kamienne podcienie z szerokimi szkarpami znalazło się w części kamienicy nr 20. Przy ul. Konarskiego 43 wybudowano natomiast malowniczy dom o szerokich bramach przejazdowych zamkniętych łukami, małych oknach i ciekawym wykuszu.

Opracowanie:
KAMILA TWARDOWSKA
Zobacz także:
Historie bloków. Część 1:<br>Skąd się wzięły bloki i kto wziął się z bloków?
Podcast

Historie bloków. Część 1:
Skąd się wzięły bloki i kto wziął się z bloków?

Wybrane osiedla

Osiedle Bronowice Nowe

Czytaj

Powstanie północnej obwodnicy kolejowej oraz ul. Fizyków (obecnie Armii Krajowej), która połączyła ul. Czarnowiejską i centrum z północną i zachodnią częścią miasta, przesądziło o rozwoju wielorodzinnej zabudowy mieszkaniowej w pobliżu unieśmiertelnionej przez Stanisława Wyspiańskiego dawnej wsi Bronowice.

Osiedle Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej „Praca”

Czytaj

Osiedle przy ulicy Praskiej to największe i najbardziej kompleksowe założenie tego typu. Usytuowane w atrakcyjnej lokalizacji, niedaleko Wisły i Skałek Twardowskiego, zostało sfinansowane z funduszy Wojewódzkiego Związku Międzykomunalnej Opieki Społecznej.

Osiedle Krowodrza Górka

Czytaj

W 1967 roku przyjęto nowy Plan Ogólny Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Krakowa, którego autorem był Stanisław Hager. Podstawowym problemem urbanistycznym Krakowa była wówczas integracja centrum z nowymi dzielnicami po wschodniej stronie miasta poprzez rozwój układu drogowego, w tym dróg szybkiego ruchu.

Osiedla mieszkaniowe Krakowa
Społeczna i architektoniczna historia miasta

Projekt został zrealizowany przez zespół Fundacji Instytut Architektury:
dr Dorotę Leśniak-Rychlak, dr Dorotę Jędruch, Martę Karpińską i dr Michała Wiśniewskiego,
we współpracy z badaczkami i badaczami: Maciejem Rodakiem, Wojciechem Pietruchą, Agatą Kokoryn, Filipem Szelą, Moniką Mazurek; koordynacja projektu: Joanna Warchoł

Projekt powstał dzięki życzliwości i współpracy: Muzeum Krakowa, Muzeum Nowej Huty / oddział Muzeum Krakowa, Ośrodka Kultury im. C.K. Norwida, Klubu Kuźnia / oddział Ośrodka Kultury im. C.K. Norwida, Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej

Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury

Organizator
Partnerzy
Dofinansowano ze środków budżetu Państwa

Dofinansowano ze środków
budżetu Państwa

Edukacja Kulturalna
Osiedla mieszkaniowe Krakowa.
Społeczna i architektoniczna
historia miasta

Dofinansowanie:
81 000 zł

Całkowita wartość:
103 500 zł

Data podpisania umowy:
09.2024