Korzystając z tej witryny, zgadzasz się na korzystanie z plików cookie. Możesz zmienić ustawienia dotyczące plików cookie w dowolnym momencie, a także dowiedzieć się więcej na ich temat
Akceptuj Czytaj więcej

Osiedle Bronowice Nowe

Projekt:

Krzysztof Bień

Datowanie:

1970–1979

District:

VI– Bronowice

Powstanie północnej obwodnicy kolejowej oraz ul. Fizyków (obecnie Armii Krajowej), która połączyła ul. Czarnowiejską i centrum z północną i zachodnią częścią miasta, przesądziło o rozwoju wielorodzinnej zabudowy mieszkaniowej w pobliżu unieśmiertelnionej przez Stanisława Wyspiańskiego dawnej wsi Bronowice. W latach 70. między ul. Balicką a ciągiem dawnego akweduktu miejskiego – Młynówki Królewskiej – powstało wielotysięczne osiedle mieszkaniowe obejmujące prawie 30 bloków mieszkalnych, pięcio- i jedenastokondygnacyjnych, wzniesionych w technologii wielkiej płyty. Zespół zaplanowano w sposób tarasowy; na rosnącym ku północy wzniesieniu usytuowano podłużne bloki, wysokie w najwyższej części, niższe bliżej historycznego koryta rzeki, które przekształcono w park. Bloki tworzą dwie główne grupy, między którymi znajduje się obszerny zielony klin. Wyróżnia się załamana linia bloku przy ul. Na Błonie 9a, jednego z największych w Krakowie, obejmującego 13 klatek schodowych, powstałego z myślą o ponad 1,5 tys. mieszkańców, w segmentach szczytowych wspartego na słupach. Autor projektu osiedla Krzysztof Bień opracował również przypominającą okręt brutalistyczną bryłę kościoła pw. św. Jana Kantego (1982–1993), główną dominantę kompozycji urbanistycznej, którą ustawiono po północnej stronie osiedla. Całość uzupełniają budynki pawilonów handlowych, dwóch szkół, przedszkola i przychodni. Wyjątkowy w skali Krakowa jest także czterokondygnacyjny blok tarasowy, ustawiony na południowym skraju osiedla.

Pierwotny ambitny projekt osiedla został ograniczony na etapie realizacji. Nie powstał nigdy niewielki zalew wodny, który zaplanowano po południowej stronie założenia. Ingerencje w projekt spotkały się ze sprzeciwem autora projektu, który wytoczył bezprecedensowy proces o naruszenie praw autorskich.

Opracowanie:
Michał Wiśniewski
Zobacz także:
Historie bloków. Część 1:<br>Skąd się wzięły bloki i kto wziął się z bloków?
Podcast

Historie bloków. Część 1:
Skąd się wzięły bloki i kto wziął się z bloków?

Wybrane osiedla

Osiedle Kurdwanów Nowy

Czytaj

W 1980 roku rozpoczęto budowę osiedla Kurdwanów Nowy, jednego z największych w obrębie dzielnicy IX Podgórze Duchackie. Podłużny układ założenia wzniesiono po wschodniej stronie osadników Krakowskich Zakładów Sodowych „Solvay”, pomiędzy ulicami Wincentego Witosa i Stanisława Stojałowskiego.

Nowa Huta – Centrum

Czytaj

Projekt pl. Centralnego opracowano w 1951 roku, a jego realizacja rozpoczęła się rok później. Plac został rozwiązany w formie pięcioboku, od którego promieniście odchodzi pięć alej. Jedna z nich – dziś al. Solidarności – prowadzi do kombinatu. Obszerny plac, pośrodku którego obecnie znajduje się trawnik, objeżdżają samochody i tramwaje.

Osiedle Ugorek / Wieczysta

Czytaj

Pod koniec lat 50. zapadła decyzja o zakończeniu działalności lotniska w Czyżynach oraz o przeznaczeniu otaczających je terenów na cele rozwoju nowej zabudowy. Równolegle z wydłużeniem ul. Mogilskiej i budową prowadzącej na pl. Centralny w Nowej Hucie al. Jana Pawła II ruszyła budowa osiedli mieszkaniowych – Ugorek i Wieczysta.

Osiedla mieszkaniowe Krakowa
Społeczna i architektoniczna historia miasta

Projekt został zrealizowany przez zespół Fundacji Instytut Architektury:
dr Dorotę Leśniak-Rychlak, dr Dorotę Jędruch, Martę Karpińską i dr Michała Wiśniewskiego,
we współpracy z badaczkami i badaczami: Maciejem Rodakiem, Wojciechem Pietruchą, Agatą Kokoryn, Filipem Szelą, Moniką Mazurek; koordynacja projektu: Joanna Warchoł

Projekt powstał dzięki życzliwości i współpracy: Muzeum Krakowa, Muzeum Nowej Huty / oddział Muzeum Krakowa, Ośrodka Kultury im. C.K. Norwida, Klubu Kuźnia / oddział Ośrodka Kultury im. C.K. Norwida, Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej

Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury

Organizator
Partnerzy
Dofinansowano ze środków budżetu Państwa

Dofinansowano ze środków
budżetu Państwa

Edukacja Kulturalna
Osiedla mieszkaniowe Krakowa.
Społeczna i architektoniczna
historia miasta

Dofinansowanie:
81 000 zł

Całkowita wartość:
103 500 zł

Data podpisania umowy:
09.2024