Osiedle Bieńczyce

Zabudowa wsi Bieńczyce miała być rozbudową Nowej Huty, a nie budową osiedla satelickiego. Powodem rozszerzania dzielnicy był wzrost produkcji, co wiązało się z napływem ludności zatrudnianej w kombinacie. Równolegle z zabudową sektora D i Wzgórz Krzesławickich ogłoszono konkurs na projekt zabudowy wsi Bieńczyce, znajdującej się na północny zachód od pl. Centralnego. Granice prac budowlanych biegły od ul. Kocmyrzowskiej do rzeki Dłubni i terenów lotniska cywilnego w Czyżynach. Jury ogłoszonego w 1959 roku konkursu nagrodziło pracę zespołu pod kierunkiem Jadwigi Guzickiej.

Osiedle Bieńczyce w planach urbanistycznych zostało podzielone na sektory określane literami E, F, G, H, J. Konkurs przewidywał stworzenie lokali mieszkalnych dla 30 tys. mieszkańców w budynkach o zróżnicowanej wysokości. Na tysiąc miesz- kańców przewidywano 10 miejsc w żłobkach, 51 w przedszkolach, 142 w szkołach podstawowych oraz 48 w szkołach średnich, co wiązało się ze wzniesieniem odpowiedniej liczby budynków dla tych instytucji. Obiekty mieszkalne miały być niską zabudową – cztery kondygnacje, czyli parter i trzy piętra, planowano także parterowe domy i nieliczne wysokie budynki. Zamierzano wznieść kilka wieżowców dziewięcio- i dwunastokondygnacyjnych oraz jeden dwudziestokondygnacyjny. Poza tym przewidziano budowę pawilonów handlowo-usługowych, kina, domu kultury, kościoła i hali sportowej. Cała zabudowa miała być okolona zielenią parkową, łączącą się z zielenią wnętrz mieszkalnych.

W 1961 roku przystąpiono do budowy pierwszego osiedla. Bieńczyce miały się stać terenem zielonym, z dostępnymi lokalami użytkowymi, jednak ograniczenia technologiczne i finansowe oraz normy budowlane sprawiły, że z pierwotnych założeń niewiele udało się zrealizować. Ostatecznie bloki wybudowano na wysokość pięciu i jedenastu kondygnacji w układzie wieloklatkowym oraz plombowym. Zabudowa Bieńczyc okazała się w efekcie typowa, a stawiane tam bloki były powielane w innych częściach Krakowa.

Na terenie Bieńczyc powstały osiedla: XX-lecia PRL (obecnie Albertyńskie), Jagiellońskie, Józefa Strusia, Kalinowe, Kazimierzowskie, Kościuszkowskie, Na Lotnisku, Niepodległości, Dąbrowszczaków (obecnie Przy Arce), Wysokie, Złotej Jesieni. Wyróżniającymi się obiektami architektonicznymi są kościół Arka Pana i budynek usługowy Złota Jesień.